1. Virus máy tính là gì?
Virus máy tính hay cũng thường được mọi người gọi là malware là những đoạn mã chương trình được phát triển thường với các mục đích để phá hoại, đột nhập vào máy tính người sử dụng sau đó lấy cắp các thông tin các nhân, xoá dữ liệu hay thậm chí là các email nặc danh và có thể được nhân bản sao chép chính nó vào các chương trình hay ứng dụng khác.
Ban đầu, mục đích tạo ra virus là để phục vụ cho việc nghiên cứu tuy nhiên càng về sau này do nhiều mục đích bất chính khác nữa mà virus đã trở nên nguy hiểm hơn khi chúng được dùng để hướng đến việc ăn cắp thông tin cá nhân người sử dụng, tạo cơ hội cho bọn tin tặc chiếm quyền kiểm soát hay những mục đích bất chính khác.
2. Phân loại virus máy tính
Do virus máy tính bản chất là các mã chương trình nên có rất nhiều loại, mỗi loại thì lại có rất nhiều các biến thể khác nhau. Dưới đây là một số loại virus máy tính phổ biến:
- Virus máy tính Hijacker (Chuyên lây nhiễm):
Loại virus hay gặp nhất bởi vì nó được ẩn giấu trong những file tài liệu mà người sử dụng download về dưới dạng miễn phí. - Virus máy tính Macro (Lây nhiễm thông qua file):
Loại virus sẽ ẩn mình trong các file hoặc tập tin được chương trình Macro trợ giúp. - Virus máy tính đa phần Multipartite:
Hầu như mọi hoạt động của loại Virus này sẽ phụ thuộc vào hệ điều hành mà người dùng đang sử dụng và chúng có khả năng thực hiện lây nhiễm trên nhiều hệ điều hành khác nhau do đó gặp rất nhiều khó khăn để xử lý khi gặp phải. - Virus máy tính Scripting (Virus web):
Một loại xuất hiện tại các trình duyệt web sử dụng nhằm hiển thị một trang web bất kỳ cho người truy cập sử dụng. - Virus máy tính bộ nhớ:
Khi không may gặp phải loại virus này sẽ rất khó xử lý và nếu có sửa được lỗi thì dữ liệu của bạn cũng đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
3. Cách thức tấn công
Để xác định được phương thức tấn công của virus trước tiên chúng ta phải hiểu được cách thức hoạt động của máy tính. Máy tính được thiết kế hoạt động bởi các lệnh dưới dạng mã máy tính là các chuỗi ký tự nhị phân và được lập trình hướng tới những tác vụ được thực hiện lặp đi lặp lại nhiều lần để tạo nên module được gọi là “trình con” trong ngôn ngữ lập trình gọi là routine, khi thực hiện lệnh cho routine thì trình đang chạy thực hiện lệnh đến routine tương ứng nhằm thực hiện một tác vụ nhất định nào đó do người sử dụng yêu cầu.
Virus được thiết kế dưới dạng một routine, sẽ thực hiện chỉnh sửa tham số vị trí của một số lệnh trỏ về vị trí của chương trình. Khi diệt virus sẽ chuyển lệnh đến routine được gọi của trình. Virus máy tính sẽ hoạt động dưới dạng mã lệnh, và khả năng tự sao lây lan virus sẽ phụ thuộc vào trình độ của người tạo ra virus.
4. Một số cách phòng chống
4.1. Cài đặt phần mềm chống virus
Cách thông dụng và đơn giản nhất để phòng tránh Virus máy tính là cài đặt phần mềm chống virus. Chỉ với vài thao tác đơn giản và không tốn quá nhiều công sức của người sử dụng nhưng lợi ích của việc cài đặt các phần mềm trên mang lại vô cùng to lớn, giúp bạn bảo vệ máy tính cũng như thông tin cá nhân của bạn thân một cách tốt hơn. Tuy nhiên, một chương trình chống virus không thể nào ngăn ngừa tất cả các virus khác với các loại có trong cơ sở dữ liệu hiện tại của máy tính nên người dùng cần phải update thường xuyên các phiên bản của chương trình chống virus để chúng hoạt động ổn định.
4.2. Kỹ năng sử dụng máy tính
Cách thức sử dụng hay thói quen sử dụng của người dùng sẽ quyết định đáng kể đến khả năng bị lây nhiễm virus khi sử dụng máy tính. Một số các thói quen người dùng nên tránh như sau:
- Không tải các chương trình phần mềm không rõ nguồn gốc trên mạng internet
- Không click vào các đương liên kết lạ mà bạn không thực ự chắc chắn khi duyệt web
- Không mở các email lạ, các liên kết hoặc file đính kèm trong email từ một địa chỉ lạ hoặc người mà bạn không hề quen biết.
Cuối cùng hãy thường xuyên quét virus mỗi khi sử dụng các thiết bị lưu trữ di động. Chỉ copy các file từ nguồn uy tín, tuyệt đối tránh xa các nguồn không có nguồn gốc rõ ràng để giảm thiệu lây nhiễm virus nguy hiểm.
4.3. Thường xuyên sao lưu dữ liệu định kỳ
Mặc dù đã áp dụng các biện pháp phòng chống ở trên tuy nhiên việc bạn có thể bị lây nhiễm virus là điều không thể tránh khỏi. Do đó việc sao lưu dư liệu thường xuyên là việc nên làm thường xuyên để hạn chế tối đa các rủi ro mà bạn có thể gặp phải.